Na de overwinning van Rob Jetten bij de laatste verkiezingen kan je er niet meer omheen. Nederland is een groen land. Of tenminste, wordt? Overstromingen, droogte en hittegolven tonen het nieuws. Nederland, een land dat letterlijk met water leeft, kan zich geen passieve houding veroorloven. Toch rijst de vraag: hoe verhoudt ons klimaatbeleid zich eigenlijk tot dat van andere landen? Hebben de plannen van klimaatdrammer Rob Jetten Nederland een groen land gemaakt, of zijn we voor niets bezig? Zijn we een voorloper, een volger, of gewoon de klasgenoot die altijd zegt: “Ik heb het huiswerk wel gemaakt, maar ik ben mijn schrift vergeten”?
Rob Jetten: van klimaatdrammer tot klimaatwinnaar
In 2019 trad de Klimaatwet in werking. Daarmee werd wettelijk vastgelegd dat de uitstoot in 2030 ongeveer 50% lager moet zijn dan in 1990, en in 2050 zelfs 95% lager. Een mijlpaal. Daarnaast werd er in 2015 het klimaatakkoord bepaald en is er vandaag de dag een klimaattop in Brazilië die de stof weer laat opblazen.
Onder minister Rob Jetten zijn flinke stappen gezet. In 2023 presenteerde hij een extra klimaatpakket van 120 maatregelen, ik ga ze niet allemaal opnoemen, goed voor een reductie van 22 megaton CO₂ in 2030. Hij wist de coalitie achter een ambitieus plan te krijgen, ondanks eerdere kritiek dat hij een “klimaatdrammer” was. Inmiddels lijkt hij meer op een “klimaatdirigent”: iedereen speelt mee, al klinkt het orkest soms nog als een middelbare schoolband.
Daarnaast werd het Klimaatfonds van 35 miljard euro grotendeels toegekend, waarvan 28 miljard specifiek voor dit pakket. Dat geld gaat naar industrie, mobiliteit, landbouw en woningen. Oftewel: van fabrieken tot fietsen, van koeien tot kozijnen.
28 miljard voor 0,000036 graden
Een veelgehoorde kritiek: Nederland geeft 28 miljard euro uit voor een mondiale temperatuurdaling van slechts 0,000036 graden. Leuk voor Nederland een groen land te maken, maar lukt dat hiermee wel?
Echter vertelt dit cijfer niet het hele verhaal. Het gaat voornamelijk om Nederland dat zijn EU-doelen haalt en om het signaal dat rijke landen hun verantwoordelijkheid nemen. Om de kritiek van eiland staten de mond te snoeren, want die voelen het klimaat het meest. Klimaatbeleid is geen solitaire puzzel, maar een groepsopdracht. En ja, we weten allemaal dat groepsopdrachten frustrerend zijn, maar zonder samenwerking komt niemand door de eindpresentatie heen.
Het pakket moet ervoor zorgen dat er 55-60% minder uitstoot is in 2030. Innoveren in wind- en zonne-energie en waterstof. Waarvan dat laatste geen enkel belangstelling is getoond in de laatste 10 jaar. Daarnaast is er al 5 miljard geïnvesteerd in kernenergie. Ik hoor je denken, KERNENERGIE? maar wees bewust dat veel EU-landen al hierop draaien en daardoor hun EU-doelen halen.
Vergelijking met buurlanden
- Denemarken: al decennia kampioen windenergie. Als er een WK windmolens was, stonden ze elk jaar op het podium.
- Duitsland: sluit kolencentrales sneller dan Nederland, ondanks hobbels in de Energiewende.
- Verenigd Koninkrijk: loopt voorop in offshore wind en het afbouwen van steenkool.
- België en Frankrijk: vergelijkbaar met Nederland, maar vaak consistenter in beleid rond woningen en energie-efficiëntie.
Nederland scoort dus gemiddeld: ambitieus in doelstellingen, maar traag in uitvoering. Vooral de landbouw en de gebouwde omgeving zijn hardnekkige dossiers. Het is alsof we een dieet volgen, maar de koelkast nog steeds vol staat met stroopwafels.
De rol van China
Nederland kan dan wel een groen land worden, maar dan is er China. De grootste uitstoter ter wereld en een veel genoemd argument. Met zijn dagelijkse uitstoot kan het de Nederlandse reductie in één dag neutraliseren. Nederland stoot 147 miljoen ton CO2 uit per jaar. China ongeveer 35 miljoen ton per dag. Dat kan een beetje voelen alsof je fanatiek afval scheidt, terwijl je buurman elke dag een koelkast in de gracht gooit.
Toch is er hoop: sinds 2024 zijn de Chinese emissies stabiel of licht dalend, dankzij massale investeringen in zonne- en windenergie. China wil uiterlijk in 2030 pieken en in 2060 klimaatneutraal zijn. Hun koers is dus bepalend voor het mondiale effect van nationale inspanningen.
Daarom lacht China ons ook uit. Zij produceren het meeste groene energie, op de efficiëntste manier en hebben een duidelijk plan van aanpak. Iets wat de EU, wat Wopke Hoekstra, nog duur kwam te staan.
Conclusie
De klimaatwet gaf Nederland een juridisch fundament om Nederland een groen land te maken. Nu met Rob Jetten aan de leiding, zijn belangrijke stappen gezet met een pakket van 28 miljard euro. Hoewel de mondiale impact klein lijkt (0,000036 graden), is de nationale betekenis groot: Nederland haalt zijn EU-doelen en versterkt zijn positie als serieuze speler.
Nederland balanceert tussen polderen en presteren. De uitdaging is om de kloof tussen papier en praktijk te dichten. Niet alleen door strengere maatregelen, maar ook door het publieke debat te her-framen: van defensief naar proactief, van “moeten” naar “willen”. Want het zijn van dat innoverend landje, zodat we nog wat eraan verdienen, is nu zoals een zinkend schip in 60% van Nederland..
Misschien is dat wel de kern van ons verhaal: Nederland als land dat niet alleen vecht tegen het water, maar ook tegen de traagheid van zijn eigen besluitvorming. Als we die strijd winnen, kunnen we alsnog een echte klimaatkampioen worden. En zo niet, dan hebben we in elk geval de mooiste windmolens voor Instagram.
Laat een reactie achter!
Heb je nou nog meer ideeën over dit onderwerp of denk je ergens totaal anders over? Ben je geïnteresseerd in meer diepgang in een bepaalde onderwerp of herken jij je wellicht in een van onze blogposts, klik op de link! Hier vind je een overzicht van blogs. Voor eventuele suggesties en feedback, zie de communicatie tab hieronder!